در دوره‌ی رضا شاه، روز جهانی کارگر اغلب به صورت مخفیانه برپا می‌شد. بعد از رضا خان، دوباره امکان برگزاری علنی این جشن‌ها پیدا شد و اسناد مبارزات کارگران ایران، از تظاهرات بزرگ اول ماه می درسالهای ۱۳۲۴ و ۱۳۲۵ حکایت دارند.
در سال ۱۳۳۱، به دستور دکتر محمد مصدق، روز اول ماه می، عید کارگران و تعطیل رسمی اعلام شد. اما پس از کودتای ۲۸مرداد، مجدداً این مراسم مخفیانه برگزار می‌شد. چندی بعد شاه روز تولد پدرش ۲۴ اسفند را روز کارگر اعلام کرد، ولی، با اوجگیری جنبش دانشجویی در داخل و خارج کشور، شاه ناچار به عقب نشینی شد و روز اول ماه می، به عنوان روز کارگر، تعطیل کارگری اعلام شد. کارگران در شهرهای بزرگ به ویژه تهران خانه‌ای بنام خانه‌ی کارگر داشتند.


پس از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷، خمینی تمامی سندیکاها و تشکل‌های کارگری را منحل کرد.
جمهوری اسلامی تلاش می‌کند که مراسم اول ماه می را زیر نظر خانه‌ی کارگر برگزار کند تا آن را تحت کنترل بگیرد.



روز جهانی کارگر در ایران و شرایط سخت معیشتی کارگران



حداقل دستمزد سال ۹۹ که ۲۱درصد نسبت به دستمزد سال ۹۸ افزایش داشته به هیچ وجه پاسخگوی معیشت کارگران نشد و کارگران همچنان جزو محرومترین اقشار کشور باقی ماندند. تعیین حقوق کارگران در سال ۱۴۰۰ تصویب افزایش ۳۹ درصدی حداقل حقوق بود تا پایه حقوق کارگران با ۷۴۶ هزار تومان افزایش از یک میلیون و ۹۱۲ هزار تومان به ۲ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان برسد. آنطور که رسانه‌های نظام تبلیغ می‌کنند جمع حقوق و مزایای یک کارگر در ۱۴۰۰ با افزایش ۳۹ درصدی و با احتساب مبلغ بن خواربار، حق مسکن و سایر مزایای جانبی مزد به بیش از ۴ میلیون تومان افزایش پیدا می‌کند.
 

اما سوال بزرگ همچنان به‌جای خود باقی است، با خط فقرهای اعلام شده جدید این حقوق به کجا می‌رسد؟ خط فقر به تعریف سازمان‌های جهانی در واقع حداقل درآمدی است که برای زندگی در یک کشور نیاز بوده و در نظر گرفته می‌شود.
خط فقر یک خانواده چهارنفره به ١٠میلیون تومان رسیده است و بیش از نیمی از مردم ایران در فقر مطلق به سر میبرند. کارگران برای ادامه تحصیل فرزندانشان حتی توان خرید قسطی گوشی موبایل را هم ندارند. قیمت یک کیلو گوشت قرمز و قیمت گوشت مرغ، میتواند بخوبی زندگی کارگری که با حداکثر ۴ میلیون تومان حقوق و چند سر عائله باید از صبح تا شب زیر بار فشار سنگین زندگی کار کند را نشان میدهد و این وضعیت با توجه به تورم افسارگسیخته در ایران باز هم وحشتناکتر میشود.


علاوه بر دغده ی فوق الذکر، دغده ی دیگر جامعه ی کارگران در ایران عدم امنیت شغلی این قشر است، بنا به گفته ی آمار اعلام شده قرارداد بیش از 93% نیروی کار بصورت موقت بوده و این موضوع اثرات جبران ناپذیر روحی و روانی و جسمی را بر پیکره ی این قشر و خانواده های آنها وارد کرده است.


همچنین در طی این تقریبا دو سال نیز کرونا دغده ی دیگر این قشر زحمتکش جامعه شده است به طوری که در بسیاری از شرکتها و واحدهای کوچک اقتصادی، کارگران پیمانی خود را به مرخصی اجباری و بدون حقوق فرستاده اند.
در این صورت کارگران بر سر دو راهی بیکاری و یا ابتلا به کرونا قرار گرفته اند. با توجه به شرایط وخیم اقتصادی و بیکاری گسترده بسیاری از کارگران ناچار به ماندن بر سر کارهایشان هستند و ناگزیر ابتلا به کرونا را بر گرسنگی و بیکاری ترجیح میدهند


رئیس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی، درباره فرستادن به مرخصی اجباری کارگران گفت: متاسفانه در برخی از واحدها برای مقابله با کرونا، کارگران به مرخصیهای اجباری میروند بدون آن که حقوق این ایام به آنها داده شود، از طرفی بخش اعظمی از کارگران دارای قرارداد کوتاه مدت هستند و نگران هستند که با گرفتن مرخصی اتمام کار بخورند، از این رو ترجیح میدهند کرونـا بگیرند ولی کار خود را از دست ندهند.
با توجه به مطالب بالا دولت باید از این قشر زحمت کش و بدنه ی اصلی جامعه حمایتهای ویژه  به عمل آورد ولی متاسفانه در عمل هیچ اقدامی در طی این سالها (از ابتدای انقلاب تا به امروز) صورت نگرفته است و ما شاهدیم که این قشر روز به روز آسیب پذیرتر میشوند.



دیار حسینی