مقالات

زبان مادری عرصه هویت بخشی

10:56 - 26/2/2022

زبان با خلق و آفرینش و انتقال معنایی قابل فهم برای انسان مانند ظرف و کانال انتقال سایر عناصر هویتی نقش ایفا می کند از طریق زبان است که فرهنگ یک ملت نسل به نسل منتقل می شود.

تنوع زبانی امری طبیعی در زندگی انسان می باشد و به رسمیت شناختن و فهمیدن این تنوع امری اساسی بشمار می آید. زبان مادری که دوران کودکی خود آن را فرا می گیریم هویت ما را شکل می دهد و حامل فرهنگ ما به آینده است. کودکان باید در مدرسه به زبان مادریشان آموزش ببینند این امری مهمی می باشد زیرا تنها زبانی است که کودکان به بهترین نحو متوجه آن می شوند و بسیاری از تحقیقات و پژوهش ها نشان داده اند که موثرترین راه برای آموزش مفاهیم و مهارت ها به کودکان استفاده از زبان مادری آنها می باشد. 

جمهوری اسلامی با سیاست انکار و فراموش کردن سعی کرده تسلط فرهنگی خود را پیاده کند این رژیم همواره سعی در مخدوش کردن هویت زبانی کردی، ترکی، عربی و بلوچی داشته. کودکی که در مدرسه قرار است به عنوان سرمایه فرهنگی، اجتماعی و انسانی تربیت و آموزش داده شود در صورت تعلق به زبانی که از نظر رژیم جمهوری اسلامی ایران محلی و پایین به حساب می آید دچار مشکل شده و اعتماد بنفس خود را از دست می دهد در واقع در همان ابتدای مدرسه سیستم آموزشی که بر این مبنا شکل گرفته است به کودکان این ملت ها می گوید که زبان مادری شما زبانی است که تنها باید در خانه و بیرون مدرسه با آن حرف زد و زبان علم و دانش نیست و به این ترتیب حس حقارت را درون کودک نهادینه می کنند. عدم آموزش به زبان مادری باعث سرکوب خلاقیت و نبوغ کودکان و ایجاد سرخوردگی و درماندگی آنها می شود.

باید تنوع زبانی را به رسمیت شناخت سیاست تنوع زبانی در حوزه آموزش به صورت همزیستی برابر چند زبان امکان فراگیری زبان را برای همه فراهم می کند. سیاست زبانی در نظام آموزشی ایران از ابتدای شکل‌گیری مدرسه هیچگاه به تنوع زبانی و چند زبانی بودن جامعه ایران توجه نکرده است. ما مشاهده می کنیم در کشور‌های چند زبانه مانند سوئیس که کودکان می توانند با سه زبان و در واقع با زبان مادری خودشان در مدرسه آموزش ببینند توانایی، خلاقیت و استعداد خود را به بهتر نحو ممکن بروز می دهند. در رویکرد چند زبانه، زبان های مادری از مولفه های بنیادی و اساسی آموزش با کیفیت هستند که خود پایه توانمندسازی جامعه می باشد. ما باید زبان مادری را در این زمینه درک کرده و بفهمییم تا اطمینان یابیم هیچ کسی از حق برخورداری از آینده‌ای عادلانه تر و پایدارتر محروم نخواهد بود.